Arbeidsavklarings­pengar (AAP)

Dersom du er mellom 62 og 67 år når du søkjer, må du som hovudregel ha hatt ei pensjonsgivande inntekt som svarer til grunnbeløpet i folketrygda (G), året før du fekk nedsett arbeidsevne. NAV kan gjere unntak.

Med yrkesskade meiner vi at du har fått ein skade som følgje av ei arbeidsulukke. Vi kan godkjenne sjukdom som yrkessjukdom dersom han skuldast skadeleg påverknad frå arbeidsmiljøet.

Dersom

• NAV har godkjent ein yrkesskade eller yrkessjukdom

og

• NAV har vurdert at denne heilt eller delvis er årsaka til at arbeidsevna di er nedsett

gjeld følgjande:

• Du kan få AAP dersom arbeidsevna di er redusert med minst 30 prosent.  

Les meir om yrkesskadar og yrkessjukdomar:

Du har rett til sjukepengar i 52 veker. Dersom du har fått sjukepengar i snart 52 veker og du framleis er sjuk, må du sjølv søkje om AAP. Du går ikkje automatisk over på AAP. Du kan få utbetalt AAP tidlegast frå og med den dagen du søkjer. 

For deg som blei sjukmeld med første fråværsdag før 1. juni 2021: 

• Dersom du oppfyller vilkåra for både sjukepengar og AAP, har du rett til å velje den høgaste ytinga.

For deg som blei sjukmeld med første fråværsdag etter 1. juni 2021:

• Dersom du oppfyller vilkåra for både sjukepengar og AAP, må du først bruke sjukepengane dine fullt ut. Dersom sjukepengegrunnlaget ditt er mindre enn to gongar grunnbeløpet (2G), kan du likevel velje mellom sjukepengar og AAP.

Søk om AAP

Dersom du er klar til å halde fram i AAP-løpet ditt, kan du ta opp att AAP-perioden din. Då er det nok at arbeidsevna di er nedsett med minst 40 prosent. Du kan ta opp att AAP tidlegast frå den dagen du søkjer.

Søk om AAP

• Til deg som sist fekk AAP for mindre enn 52 veker sidan

• Viss du ikkje har brukt opp makstida di på AAP, kan du få gjenopptatt AAP-perioden din. Då er det nok at arbeidsevna di er nedsett med minst 40 prosent. Du kan tidlegast gjenoppta AAP frå den dagen du søkjer.
• Viss du har brukt opp makstida di på AAP, og NAV har vurdert at du ikkje har rett på vidare AAP utover makstida (unntak), kan du søkje om ny periode fordi karensperioden er avvikla. Du må ha nedsett arbeidsevne med minst halvparten, og du kan tidlegast få AAP innvilga frå den dagen du søkjer.
• Viss AAP blei stoppa fordi du var avklart og tilbake i arbeid, og det er mindre enn 52 veker sidan, kan du tre inn i den tidlegare saka. Arbeidsevna di må då vere nedsett med minst halvparten. Du kan tidlegast få innvilga AAP frå den dagen du søkjer. Sjå informasjonen nedanfor om ny rett til sjukepengar.

For å få ny rett til sjukepengar må du ha jobba heilt eller delvis i 26 veker. Viss det er mindre enn 52 veker sidan du sist mottok AAP og du har blitt sjuk igjen, kan det hendet at du ikkje har krav på sjukepengar. Viss du ikkje har rett til sjukepengar, kan du søkje om AAP på nytt. Du kan då få AAP som erstatning for sjukepengar i ein avgrensa periode på inntil 6 månader. Målet er då at du blir arbeidsfør i løpet av dei 6 månadene.

Viss du sender inn søknad om AAP vil NAV vurdere om du har rett å tre inn i tidlegare sak, gjenopptak, eller om du har rett på ein ny periode. Du må søkje for å få saka di vurdert. 

Søk om AAP

Det finst to unntak frå hovudregelen om 5 års medlemskap. Desse gjeld dersom du har vore medlem i folketrygda i minst 1 år samanhengande før du søkjer om AAP.

Unntak A: avtale

• Du var medlem i folketrygda då arbeidsevna di vart nedsett 

og 

• du har vore medlem lenger, eller like lenge, som du ikkje har vore medlem i folketrygda etter at du fylte 16 år.

Unntak B:

• Etter at du fylte 16 år, har du hatt mindre enn 5 år totalt der du ikkje har vore medlem i folketrygda. 

Samanlegging av tid

Dersom du har vore omfatta av trygdelovgivinga og opparbeidd deg trygdetid i eit anna land, kan denne tida i enkelte tilfelle reknast inn som trygdetid i folketrygda. Dette gjeld berre dersom Noreg har ein avtale med landet om dette. Noreg har ein slik avtale med mellom anna EU-/EØS-landa.

Det er tilstrekkeleg at du er medlem på det tidspunktet du søkjer om AAP.

Dersom du har arbeidsavklaringspengar med godkjent yrkesskade eller yrkessjukdom, kan du arbeide inntil 70 prosent.

Når du er nær ved å byrje i full jobb, kan du arbeide inntil 80 prosent og framleis få AAP for dei resterande prosentane. Denne perioden kan vare i inntil 12 månader. Du kan berre nytte denne moglegheita éin gong i AAP-perioden. Dette gjeld også ved opptrappingsperiodar som er kortare enn 12 månader. Opptrappingsperioden må inngå i aktivitetsplanen din.

NAV kan redusere AAP dersom vi kjem til at du kunne ha arbeidd meir enn du faktisk gjer. Dersom det er forhold ved den arbeidsretta aktiviteten din som gjer det vanskeleg å gjennomføre aktivitetane og dermed utnytte arbeidsevna di, skal du likevel ha full utbetaling av arbeidsavklaringspengar.

Vi tek utgangspunkt i 66 prosent av inntekta di. Her ser vi på pensjonsgivande inntekt før arbeidsevna di blei nedsett med minst 50 prosent. Dette vil i dei fleste tilfelle vere inntekta det siste kalenderåret før du blei sjukmeld. Vi bruker anten

• inntekta du hadde det siste året før du blei sjukmeld og arbeidsevna di blei nedsett med minst 50 prosent,

eller

• gjennomsnittet av inntekta di dei tre siste åra før du blei sjukmeld og arbeidsevna di blei nedsett med minst 50 prosent. 

Merk at årsinntekt over 6 gongar gjennomsnittet av grunnbeløpet i folketrygda (6G) ikkje blir teke med i utrekninga av AAP. 

Dersom du hadde lite eller inga inntekt før arbeidsevna di blei nedsett med minst 50 prosent, vil du likevel kunne få ei minste årleg yting. Dette kallar vi minstesats.

Det avheng av alderen din kor mykje du får i minstesats:

• Dersom du er 25 år eller eldre, er minstesatsen på 2G (2 gongar grunnbeløpet i folketrygda, per år). 
• Dersom du er yngre enn 25 år, er minstesatsen 2/3 av 2G. Frå og med den dagen du fyller 25 år blir ytinga oppjustert til 2G. 

Dersom du har ei inntekt som gir deg eit lågare utrekningsgrunnlag enn minstesatsen, aukar vi utrekningsgrunnlaget til minstesatsen. 

Dersom det gir deg eit høgare utrekningsgrunnlag, bruker vi inntekta du hadde på tidspunktet då skaden oppstod. 

Dersom du forsørgjer barn under 18 år, får du eit barnetillegg på 36 kroner per barn, 5 dagar i veka. Dette gjeld både eigne barn og adoptivbarn, så lenge det er du som forsørgjer dei. Du kan også få barnetillegg for fosterbarn dersom du har forsørgt fosterbarnet dei siste to åra. Barnetillegg kan også bli gitt for barn du har bidragsplikt for, sjølv om du ikkje betaler bidrag akkurat no.

Dersom begge foreldre får AAP, vil begge kunne få barnetillegg.

Dersom du får barn, må du seie frå til oss skriftleg seinast 3 månader etter fødselen for å få barnetillegg frå fødselstidspunktet. Seier du frå etter at det har gått 3 månader, får du tidlegast barnetillegg for det nye barnet frå den dagen du seier frå. 

Retten til barnetillegg føreset at barnet er busett i Noreg/EØS-området eller Sveits.

Dersom barnet ditt oppheld seg utanfor Noreg/EØS og Sveits i meir enn 90 dagar i ein periode på 12 månader, har du ikkje lenger rett til barnetillegg.

Du må melde frå til NAV dersom barnet skal opphalde seg utanfor Noreg/EØS eller Sveits og

• dette skal vare i meir enn 90 dagar 
• barnet ved utreise allereie har opphalde seg utanfor Noreg/EØS eller Sveits i 90 dagar i løpet av dei siste 12 månadene
• barnet i løpet av dette utanlandsopphaldet vil ha opphalde seg utanfor Noreg/EØS eller Sveits i 90 dagar i løpet av dei siste 12 månadene

Du må også melde frå til oss dersom du får barnetillegg for barn som er busette utanfor Noreg/EØS. Det same gjeld dersom du får barnetillegg og barnet buset seg utanfor Noreg/EØS.

Du mistar retten til barnetillegg dersom du ikkje oppfyller krava.

Dersom du får arbeidsavklaringspengar samstundes som du får pengar frå ein arbeidsgivar når du har

• blitt oppsagd 
• slutta i jobben
• redusert arbeidstida di

vil arbeidsavklaringspengane bli reduserte med same beløp.

Når du jobbar i det offentlege, har du offentleg tenestepensjon. Uførepensjon frå offentleg tenestepensjon er ei økonomisk støtte du kan få i tillegg til AAP frå NAV.

Hugs at du må søkje om uførepensjon frå den pensjonsordninga du har via arbeidsgivaren din. Dette kan til dømes vere Statens pensjonskasse (SPK) og KLP. Det er ikkje nok å berre søkje om AAP frå NAV. Du vil då få to separate utbetalingar: éi frå pensjonsordninga du har via arbeidsgivaren din og éi frå NAV.

Dersom informasjon og dokumentasjon manglar, vil vi be deg om å ettersende dette. Vi kan be deg, fastlegen din eller andre om å sende inn informasjon dersom dette er aktuelt. Dersom vi ikkje får den nødvendige dokumentasjonen vi ber om, risikerer du å få avslag på søknaden din. Du får ikkje avslag før du har fått beskjed om at det manglar noko.

Undervegs vil du kunne få fleire brev og førespurnader frå NAV. Du får alltid

• ei arbeidsevnevurdering 
• eit oppfølgingsvedtak
• eit vedtak der vi innvilgar eller avslår AAP

Arbeidsevnevurdering

Rettleiaren din vurdere jobbmoglegheitene dine saman med deg. Dette kallar vi ei arbeidsevnevurdering. Les meir om korleis ei arbeidsevnevurdering blir gjennomført.

Vi bruker arbeidsevnevurderinga som grunnlag både for oppfølgingsvedtaket og vedtaket om AAP.

Dersom du har kommentarar til arbeidsevnevurderinga vi har gjort, kan du gi tilbakemelding til oss, til dømes gjennom dialogtenesta i aktivitetsplanen. 

Vedtak om oppfølging frå NAV (14a-vedtak)

Eit oppfølgingsvedtak er ei vurdering frå oss på kva hjelp du treng for å kome i eller tilbake i jobb. Dette vedtaket handlar ikkje om pengar.

Oppfølgingsvedtaket seier noko om  

• moglegheitene og hindringane dine for å kome i inntektsgivande arbeid
• behovet ditt for arbeidsretta aktivitetar
• målet med desse aktivitetane
• kva vi skal bidra med

Oppfølgingsvedtaket inneheld éin av desse konklusjonane:  

• At du kan kome i arbeid utan hjelp frå oss
• At du kan kome i arbeid med litt hjelp frå oss
• At du kan kome i arbeid med mykje hjelp frå oss
• At moglegheitene dine for inntektsgivande arbeid er små

Vedtak om arbeidsavklaringspengar

Dersom du har søkt om AAP og vi meiner at du har nedsett arbeidsevne med minst 50 prosent grunna sjukdom eller skade, og dei andre vilkåra også er oppfylte, får du vedtak om at AAP er innvilga.

Les meir om klagerettane dine

Du kan få AAP medan du og NAV opprettar ein aktivitetsplan. Les meir om aktivitetsplanen.

Du kan få AAP medan du ventar på behandling eller arbeidsretta tiltak.

Når du gradvis aukar til full jobb, kan du få AAP også når du jobbar meir enn 60 prosent. Les meir om opptrapping til full jobb.

Når du har gjennomført tiltak eller behandling, og du har blitt i stand til å skaffe deg jobb, kan du få AAP i inntil 6 månader medan du søkjer jobb. 

Du må vere registrert hos NAV som arbeidssøkjar. 

Er du student eller elev i vidaregåande opplæring og må avbryte studia i ein periode på inntil 6 månader grunna sjukdom eller skade? Då kan du få AAP sjølv om arbeidsevna di ikkje er nedsett for å ta eitkvart arbeid.

Du kan få AAP viss

• du har avbrote studiet heilt
• du har behov for medisinsk behandling for å gå i gang att med studiet
• studiet eller den vidaregåande opplæringa er godkjend for støtte frå Lånekassen

Viss du mottar lån/stipend frå Lånekassen, har du ikkje rett til AAP i den perioden du har krav på sjukestipend.

Du må søke for å få saka di vurdert. Saman med søknaden må du levere

• dokumentasjon frå skulen/studiestaden som stadfester at studiet er avbrote
• dokumentasjon om retten til studielån og sjukestipend frå Lånekassen

Uføretrygd kan vere aktuelt for deg som har varig nedsett inntektsevne grunna sjukdom eller skade.

Dersom du har søkt om uføretrygd i samråd med oss, kan du få AAP i inntil 8 månader medan vi behandlar søknaden din.

Viss du får en forbigåande sjukdom etter at du har fått AAP eller brukt opp sjukepengerettane dine, kan du ha rett på AAP som erstatning for sjukepengar i inntil 6 månader. Arbeidsevna di må vere sett ned med minst 50 prosent, og sjukdom eller skade må være ei vesentleg medverkande årsak til at arbeidsevna er sett ned. I tillegg må eitt av desse punkta gjelde deg:  

• Du har fått AAP før, og innan 6 månader etter arbeidsavklaringspengane blei avvikla blir du kortvarig arbeidsufør grunna ny sjukdom.  
• Du har fått AAP før, og innan 1 år etter arbeidsavklaringspengane blei avvikla blir du kortvarig arbeidsufør grunna same sjukdom som sist.  
• Du har fått sjukepengar og blir arbeidsufør att mens du er i arbeid eller får dagpengar.
• Du har mottatt sjukepengar og framleis er arbeidsufør grunna av sjukdom eller skade.  
• Du har fått AAP og deretter foreldrepengar, og blir arbeidsufør att grunna sjukdom eller skade innan 6 månader etter at foreldrepengane blei avvikla.  

Du må ha vore heilt arbeidsfør i 26 veker for å tene opp nye sjukepengerettar. 

Du må søkje om AAP for å få vurdert om du har rett til dette. Du kan tidlegast få utbetalt AAP frå og med den dagen du søkjer. 

Du kan søkje om å få behalde AAP i ein avgrensa periode samstundes som du etablerer eiga verksemd. Du kan få AAP i inntil 6 månader medan du er i ein utviklingsfase og/eller 3 månader medan du er i ein oppstartsfase.  

Det er eit krav at etableringa sannsynlegvis fører til at du kan forsørgje deg sjølv, eventuelt i kombinasjon med uføretrygd. Du kan berre søkje dersom du har tenkt å starte ei ny verksemd.  

Ta kontakt med oss for meir informasjon om korleis du går fram.

Periodar med AAP gir rett til opptening av foreldrepengar på lik linje med periodar i arbeid. For å kunne halde fram på AAP etter ein fødselspermisjon er det viktig at du søkjer om AAP på nytt før det har gått 52 veker sidan sist gong du fekk foreldrepengar.

Dersom du oppheld deg på ein institusjon med gratis kost og losji, vil AAP normalt sett bli redusert med 50 prosent når du har vore på institusjonen i meir enn tre månader. Arbeidsavklaringspengane dine vil ikkje bli reduserte dersom du forsørgjer ektefelle eller barn, eller har faste og nødvendige utgifter til bustad.

Du mistar retten til AAP dersom du sit i varetekt eller gjennomfører straff på ein institusjon under kriminalomsorga. Du får likevel arbeidsavklaringspengar dersom du jobbar for ein arbeidsgivar utanfor anstalten i samsvar med straffegjennomføringslova 3, paragraf 20. Frigang.

For å få arbeidsavklaringspengar (AAP) må du gjennomføre aktivitetar du har avtalt med NAV.

Sjukdom

Du har rett til AAP også dersom kortvarig sjukdom gjer at du ikkje klarer å gjennomføre avtalt aktivitet. Dersom du ikkje kan delta på tiltak eller annan aktivitet på lang tid grunna sjukdom, vil vi vurdere om aktivitetsplanen din bør endrast.

For å få arbeidsavklaringspengar (AAP) må du gjennomføre aktivitetar du har avtalt med NAV.

Fråvær når du har ferie

Ferie når du får AAP betyr at du

• tek fri frå aktivitetar du har avtalt med oss
• tek fri og ikkje ønskjer å vere tilgjengeleg for oss i ein periode
• reiser bort i Noreg og/eller til utlandet og ikkje ønskjer å vere tilgjengeleg for NAV i ein periode

I utgangspunktet har du ikkje rett til AAP når du har ferie. Årsaka er at det i ferieperiodar kan vere aktuelt å delta på aktivitetar som sommarjobb, møte hos NAV eller anna form for oppfølging. Du må informere om ferie på spørsmål 4 på meldekortet. Fråvær ved ferie fører til redusert utbetaling.

I følgjande tilfelle kan du behalde AAP sjølv om du tek fri eller reiser vekk:

• Du har avklart med oss at aktivitetar eller anna oppfølging frå oss ikkje er aktuelt for deg i perioden.
• Det er snakk om ein friperiode der det ikkje er aktuelt med tiltak (t.d. jul og påske).

I slike periodar skal du ikkje føre fråvær på meldekortet, og du vil få utbetalt AAP som normalt.

Avspasering, ferie og feriepengar frå jobb

Dersom du tek ut avspasering og mottar lønn som vanleg, vil du ikkje få utbetalt AAP for desse timane.

Dersom du skal ta ferie frå ein jobb, vil vi ikkje redusere dine AAP. Men dersom du i same tidsrom har avtala andre aktivitetar med oss, og også tek fri frå desse, vil du ikkje få utbetalt AAP for dei dagane.

Dersom du får utbetalt feriepengar som du har opptent, vil dette ikkje føre til reduksjon i dine AAP.

Les meir om korleis du fyller ut meldekortet.

Behalde arbeidsavklaringspengar under utanlandsopphald 

Reise til eit land utanfor EU/EØS

Dersom du planlegg å reise til eit land utanfor EU/EØS, må du søkje om å behalde AAP i utlandet før du reiser. Du kan få behalde AAP i inntil 4 veker per kalenderår ved utanlandsopphald utanfor EU/EØS.

Reise til eit anna land i EU/EØS

Viss du er statsborgar i eit EU/EØS-land og får arbeidsavklaringspengar, treng du ikkje lenger søkje om å reise til eit anna EU/EØS-land.

For å ha rett til arbeidsavklaringspengar må du ha ein godkjend aktivitetsplan med avtalte aktivitetar du skal følgje. Du kan opphalde deg i eit anna EU/EØS-land dersom du kan kombinere opphaldet med avtalte aktivitetar.

For å få arbeidsavklaringspengar i eit anna EU/EØS-land må du

• vere med på å utarbeide aktivitetsplanen, og du må gjennomføre avtalte aktivitetar
• kontakte oss dersom opphaldet i EU/EØS hindrar deg i å gjennomføre avtalt aktivitet, eller dersom du ønskjer å gjennomføre aktivitetane i EU-/EØS-landet. Vi må då vurdere om den nye aktiviteten er nødvendig og føremålstenleg.

Er du statsborgar i eit land utanfor EU/EØS?

• Viss du skal reise til eit land utanfor Norden, må du søkje om å behalde arbeidsavklaringspengane før du reiser.
• Du treng ikkje søkje viss du skal reise innanfor Norden. Før du vurderer å reise, må du likevel forsikre deg om at opphaldet ikkje hindrar helse- eller arbeidsretta aktivitet og oppfølging som er avtalt. 

Skal du flytte til eit land innanfor EU/EØS?

Dersom du er statsborgar i eit EØS-land eller Sveits, kan du behalde AAP når du skal flytte innanfor EØS-området og Sveits.

Dersom du er statsborgar i eit land utanfor EØS og Sveits, kan du som hovudregel berre behalde arbeidsavklaringspengane ved flytting innanfor Norden, Luxembourg, Nederland og Østerrike. Dersom du i tillegg er familiemedlem til ein EØS-borgar, kan du behalde AAP under flytting innanfor EØS-området og Sveits.

Aktivitetsplikta

Ettersom vilkåra for å få AAP gjeld også når du bur i eit anna EU/EØS-land, må det vere mogleg for deg å gjennomføre arbeidsretta tiltak og/eller behandling i landet du skal flytte til.

Du er sjølv ansvarleg for å kome i gang med eigna behandling i landet du flyttar til. NAV kan ikkje hjelpe deg med dette. Du må også vere merksam på at dårlegare tilgang til arbeidsretta tiltak i mange land kan gjere det vanskeleg for deg å oppfylle aktivitetsplikta di.

Skal du flytte til eit land utanfor EU/EØS?

Du kan ikkje behalde AAP dersom du flyttar til eit land utanfor EØS og Sveits. 

Kontakt NAV

Dersom du vurderer å flytte permanent til eit EØS-land eller Sveits, kan det vere lurt å kontakte NAV i god tid før du skal flytte, slik at du kan få rettleiing om korleis dette kan påverke oppfølginga di eller retten din til pengestøtte.

Plikter ved flytting

Når du flytter til utlandet, må du

• melde frå til NAV
• melde frå til Folkeregisteret

Vi gjer merksam på at du ved flytting til utlandet må kontakte Skatteetaten om reglane for skatteplikt til Noreg.

Arbeid du utfører utanfor Noreg kan få konsekvensar for rettane dine. Dette gjeld også når du arbeider for ein norsk arbeidsgivar med heimekontor. Les meir om arbeid i utlandet.

Dersom du hadde omsorgsstønad før du fekk innvilga arbeidsavklaringspengar, blir omsorgsstønaden/fosterheimsgodtgjersla teken med i utrekningsgrunnlaget for arbeidsavklaringspengane. 

I dei tilfella der omsorgsstønad er pensjonsgivande arbeidsinntekt, skal timane du får betalt for førast på meldekortet.

Dersom du har omsorgsstønad i tillegg til arbeidsavklaringspengar, kan dette medføre reduksjon eller bortfall av arbeidsavklaringspengane.

Slik fører du omsorgsstønad på meldekortet.

Dersom du hadde fosterheimsgodtgjersle før du fekk innvilga arbeidsavklaringspengar, blir fosterheimsgodtgjersla teken med i utrekningsgrunnlaget for arbeidsavklaringspengane. 

Fosterheimsgodtgjersle er også pensjonsgivande arbeidsinntekt, men timane du får betalt for, skal ikkje førast på meldekortet (med verknad frå og med 1. januar 2018).

Fosterheimsgodtgjersle kombinert med arbeidsavklaringspengar vil ikkje føre til reduksjon eller bortfall av arbeidsavklaringspengar.