Når den pleietrengande er over 18 år, kan du berre få pleiepengar viss den pleietrengande har:

• ei utviklingshemming
• ein livstruande eller svært alvorleg sjukdom
• har eit behov for pleie som fører til at han eller ho ikkje kan overlatast for seg sjølv
• har hatt behandling i sjukehus eller anna spesialisthelseteneste

Alle desse punkta må gjelde for å få pleiepengar for ein person over 18 år.

Særleg om utviklingshemming

Utviklingshemming må skiljast frå utviklingsforstyrringar, og andre former for funksjonsnedsetjingar som ikkje påverkar kognitive og mentale evner i like stor grad. Desse tilstandane er difor ikkje omfatta av omgrepet utviklingshemming, sjølv om dei kan påverke både sosiale og praktiske ferdigheiter. Det er viktig å vite at desse diagnosane ikkje utelukkar kvarandre. Ein person kan vere utviklingshemma og samstundes ha ei utviklingsforstyrring, men ei utviklingsforstyrring er ikkje det same som utviklingshemma. Det er ikkje naudsynt å ha fått ein endeleg diagnose, men det må vere svært sannsynleg at vilkåra for å kunne setje ein diagnose på utviklingshemmingsspekteret er til stades.

Viss den pleietrengande ikkje har ei utviklingshemming, men er i livets sluttfase, kan du søkje om pleiepengar i livets sluttfase. 

For å ha rett til pleiepengar, må du ha jobba minst fire veker før du startar perioden med pleiepengar. 

Unntak når du ikkje har jobba fire veker

Periodar med desse pengestøttene kan likestillast med jobb:

• Sjukepengar
• Dagpengar
• Foreldre- og svangerskapspengar
• Pleie-, opplærings- og omsorgspengar

Det tyder at du kan ha rett til pleiepengar viss du har fått minst éin av desse pengestøttene i løpet av dei siste fire vekene før du søkjer om pleiepengar. 

Vi kan også gjere unntak viss du har vore i ulønt permisjon i inntil 12 månadar etter foreldrepengeperioden. Eller viss du har hatt andre lovfesta permisjonar etter Arbeidsmiljølova §§12-1 til 12-5. Du må også ha avtalt med arbeidsgjevar når du skal tilbake i jobb etter permisjonen. Du kan lese meir om permisjonar på Arbeidstilsynet sine nettsider.

Viss du er i permisjon i perioden du søkjer om pleiepengar, kan pleiepengane bli utbetalt  med 65% av utrekna inntekt.

Får du arbeidsavklaringspengar?

Arbeidsavklaringspengar gjev ikkje rett til pleiepengar. Men, viss du kombinerer arbeidsavklaringspengane med jobb, kan du søkje om pleiepengar viss du må vere borte frå jobb for å gje pleie. 

For å ha rett til pleiepengar, må du ha fråvær frå jobb på grunn av pleie slik at du mistar arbeidsinntekt. 

Det er fleire punkt som må vere oppfylt:

• Du har ei årsinntekt som er minst 65 080 kroner (halvparten av folketrygda sitt grunnbeløp).
• Arbeidstida eller inntekta di er redusert med minst 20%
• Du er under 70 år

Bur du i Noreg er du vanlegvis medlem av folketrygda.

Pleiepengar blir vanlegvis rekna ut frå gjennomsnittet av inntekta du har hatt i dei 3 siste kalendermånadane før pleiepengeperioden din startar. Dette gjeld både viss du er fast tilsett og viss du har varierande arbeidsperiodar eller inntekter.

• Viss det er meir enn 25 prosent skilnad mellom årsinntekta di og inntekta di dei 3 siste månadane rekna om til årsinntekt, vurderer vi kva inntekt som er mest representativ i din situasjon.
• Viss arbeidsforholdet ditt har vart under 3 månadar, skal pleiepengane reknast ut frå inntekta du har hatt i den perioden du har vore i jobb. Inntekta di blir rekna om til ei månadsinntekt.
• Viss du har hatt korte fråvær som ferie eller ulønt permisjon i perioden du har hatt inntekt, blir inntekta di fastset til det du vanlegvis ville hatt viss du hadde vore i jobb.

Vanlegvis blir pleiepengar rekna til gjennomsnittet av inntekta di dei 3 siste åra som er ferdig utlikna. Viss arbeidssituasjonen din er varig endra eller du er ny i arbeidslivet, fastset vi inntekta di til det som er mest representativ i din situasjon.

Vanlegvis blir pleiepengar rekna ut frå gjennomsnittet av inntekta du har hatt i dei 3 siste kalendermånadane før pleiepengeperioden din startar.

Viss det er meir enn 25 prosent skilnad mellom årsinntekta di og inntekta di dei 3 siste månadane rekna om til årsinntekt, vurderer vi kva inntekt som er mest representativ i din situasjon.

Viss du har jobba så kort tid at det ikkje er rapportert frilansinntekt for 3 heile månadar til a-ordninga, skal inntekta for dette kortare tidsrommet bli brukt i utrekninga.

Pleiepengar blir vanlegvis rekna ut frå gjennomsnittet av inntekta du har hatt i dei 3 siste kalendermånadane før pleiepengeperioden din startar.

Dette gjeld også viss du får ei av desse utbetalingane frå Nav:

• Sjukepengar
• Foreldrepengar
• Svangerskapspengar
• Pleiepengar
• Opplæringspengar
• Dagpengar

Som fiskar er det ulike måtar ein kan motta løn. Du kan motta løn som hyre eller lott, eller du kan motta begge deler. Det er viktig at vi mottar riktig informasjon om arbeidssituasjonen din slik at vi får gjeve deg riktig utrekning av pleiepengane.

Hyre

Viss du mottar hyre får du løn som arbeidstakar. Det er ikkje alle fiskarar som er registrert med eit arbeidsforhold i arbeidsgjevar- og arbeidstakarregisteret slik at det er synleg i søknaden. Grunnen til at du ikkje ser arbeidsforholdet ditt er at arbeidsgjevaren din ikkje er pliktig til å melde deg inn som arbeidstakar når du er fiskar.

Viss du er fiskar med hyre, må arbeidsgjevaren din sende inn inntektsmelding med informasjon om inntekta di. 

Lott

Viss du er fiskar med lott, blir du rekna som sjølvstendig næringsdrivande. I søknadsdialogen må du svare ja på spørsmålet om du er sjølvstendig næringsdrivande, du må velje at du er fiskar når du fyller ut informasjon om næringa di.

Spørsmåla du får i søknaden er tilpassa din situasjon og du får rettleiing og informasjon undervegs. Når du gjev oss informasjon om at du er fiskar får vi registrert riktig informasjon om deg, og vi får sendt riktig informasjon om deg til skatteetaten.

På skatteetaten sine heimesider kan du lese meir om lott og hyre.

Fiskar med eigen båt

Viss du er fiskar med eigen båt, er du sjølvstendig næringsdrivande. I søknadsdialogen må du svare ja på spørsmålet om du er sjølvstendig næringsdrivande, du må velje at du er fiskar når du fyller ut informasjon om næringa di. Spørsmåla du får i søknaden er tilpassa din situasjon og du får rettleiing og informasjon undervegs.

Viss du har både lott og hyre

Viss du mottar både lott og hyre så mottar du inntekt både som arbeidstakar og som sjølvstendig næringsdrivande.

For den delen av inntekta di som er hyre er du å rekne som arbeidstakar, og du mottar løn som arbeidstakar. Det er ikkje alle fiskarar som er registrert med eit arbeidsforhold i arbeidsgjevar- og arbeidstakarregisteret slik at det er synleg i søknaden. Viss du er fiskar med hyre, må arbeidsgjevaren din sende inn inntektsmelding med informasjon om inntekta di.

For den delen av inntekta di som er lott, er du å rekne som sjølvstendig næringsdrivande. I søknadsdialogen må du svare ja på spørsmålet om du er sjølvstendig næringsdrivande, du må velje at du er fiskar når du fyller ut informasjon om næringa di.

Spørsmåla du får i søknaden er tilpassa din situasjon og du får rettleiing og informasjon undervegs. Når du gjev oss informasjon om at du er fiskar får vi registrert riktig informasjon om deg, og vi får sendt riktig informasjon om deg til skatteetaten.

I nokre tilfelle kan du ha rett til pleiepengar sjølv om du ikkje har jobba fire veker før du søkjer om pleiepengar. 

Viss du skulle vore på jobb når du søkjer pleiepengar, men kjem inn under unntaksreglane fordi du ikkje rakk å jobbe minst fire veker, skal pleiepengane bli rekna etter vanlege reglar ut frå kva jobbsituasjon du har. 

Viss du ikkje hadde avtalt arbeid når du søkjer pleiepengar, men likevel har rett på grunn av unntaksreglane, kan pleiepengane dekkje 65% av inntekta du ville hatt viss du jobba. 

Arbeidstakar og frilansar

Når du er både arbeidstakar og frilansar skal inntektene bli rekna ut kvar for seg og bli lagt saman til eit beløp. Viss du har ei samla inntekt over seks gongar grunnbeløpet, blir inntekta di som arbeidstakar lagt til grunn i utrekninga.

Sjølvstendig næringsdrivande og frilansar

Når du er både sjølvstendig næringsdrivande og frilansar blir pleiepengane rekna ut frå begge inntektene dine. Inntekta di som frilansar blir lagt til grunn fyrst i utrekninga.

Viss gjennomsnittet av inntekta di dei 3 siste åra som er ferdig utlikna er høgare enn frilansinntekta di, og frilansinntekta ikkje er over seks gongar grunnbeløpet, blir differansen utbetalt som næringsinntekt. 

Arbeidstakar og sjølvstendig næringsdrivande

Når du er både arbeidstakar og sjølvstendig næringsdrivande, blir pleiepengane rekna ut frå begge inntektene dine.

Fyrst fastset vi inntekta som arbeidstakar, basert på dei siste tre kalendermånadane, og rekna om dette til ei årsinntekt.

For å finne inntekta di som sjølvstendig næringsdrivande, brukar vi gjennomsnittet av inntekta di dei siste tre åra som er ferdig utlikna. Denne utrekninga inkludera difor all inntekta du har hatt, inkludert inntekta som arbeidstakar, frilansar og pengestøtte frå Nav. Difor må vi finne differansen mellom inntekta du har som arbeidstakar og alle inntektene du hadde dei tre likningsåra. Det er denne differansen som vanlegvis blir rekna som næringsinntekt.

Døme: Vi har fastsett inntekta som arbeidstakar til 200 000 kroner i året, og gjennomsnittleg inntekt dei siste tre kalenderåra er 500 000 kroner i året. Inntekta som sjølvstendig næringsdrivande blir då satt til 300 000 kroner i året.

I nokre tilfelle kan inntekt som arbeidstakar vere høgare, slik at det ikkje er differanse mellom denne inntekta og gjennomsnittet av dei siste tre åra. Då kan det skje at inntekta som sjølvstendig næringsdrivande blir satt til null. Pleiepengane blir då utbetalt på grunnlag av inntekta du no har som arbeidstakar.

Viss det har vore varige endringar i arbeidssituasjonen din, kan det skje at det er meir enn 25 prosent avvik mellom inntekta du har no og gjennomsnittet av inntekta for dei siste tre åra som er ferdig utlikna. Då vurderer vi kva inntekt som er mest representativ for situasjonen din når du startar med pleiepengar.

Du kan få opptil 100 prosent pleiepengar viss éin eller fleire av desse punkta gjeld for deg:

• Personen du pleier er innlagd på sjukehus, og det er naudsynt at du er til stades.
• Du er heime frå jobb fordi personen treng pleia og omsorga di heile tida.
• Den du pleier er i eit omsorgstilbod i mindre enn 3 timar og 45 minuttar per veke.
• Omsorgstilbodet er sporadisk eller kortvarig.
• Legen dokumenterer at personen sitt behov ikkje er godt nok ivaretatt i omsorgstilbodet. Dette kan til dømes vere viss det berre er du som kan ivareta personen sitt medisinske behov medan hen er i omsorgstilbodet.
• Du må vere i beredskap eller vere tilgjengeleg også når personen er i eit omsorgstilbod.
• Du må vere vaken om natta for å pleie personen og difor må vere borte frå jobb dagen etter.

Viss det blir endringar i personen sitt omsorgstilbod, eller i talet timar du jobbar, må du melde frå om endringane.

I nokon tilfelle vil den du pleier vere i andre organiserte omsorgstilbod, slik at du har høve til å jobbe deltid.

Døme:

• Personen bur 50 prosent i omsorgsbustad, medan du jobbar 50 prosent. Då får du 50 prosent pleiepengar.
• Personen bur 50 prosent i omsorgsbustad, medan du jobbar 70 prosent. Då får du 30 prosent pleiepengar, fordi du jobbar 70 prosent, og pleiepengar skal erstatte tapt inntekt.
• Personen bur 50 prosent i omsorgsbustad, men du får berre jobba 30 prosent. Då får du 50 prosent pleiepengar, som er tilsvarande omsorgstilbodet.

Pleiepengar blir gradert mot arbeid og omsorgstilbod per veke. Du har ikkje rett til pleiepengar viss den du pleier har eit omsorgstilbod i meir enn 30 timar per veke. Vi kan vurdere å unnlate gradering mot omsorgstilbod viss du må vere i beredskap eller vere vaken om natta for å pleie personen.